6736 sayılı kanunun vergi, sosyal güvenlik prim borçları ve diğer borçlara ilişkin yapılandırma hükümleri

6736 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin Kanun 19/8/2016 tarihli ve 29806 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

          Söz konusu Kanunla, vergi, sosyal güvenlik prim borçları ve diğer borçlara ödeme kolaylıkları, matrah ve vergi artırımı, işletmelerdeki emtia, makine, teçhizat, demirbaş ile kasa ve ortaklardan alacaklar hesabına ilişkin kayıt dışı faaliyetlerin kayıt altına alınması, ihtilaf aşamasındaki borçların sulh yoluyla sonlandırılması, varlık barışı, beyan edilmemiş veya eksik beyan edilmiş gelir ve kazançların zam ve faizsiz pişmanlıkla beyan edilmesi imkanları getirilmiştir.

Bu sirkülerimizin konusunu vergi, sosyal güvenlik prim borçları ve diğer borçlara ilişkin ilgili kanunun yapılandırma hükümleri oluşturmaktadır.

          1-) Yeniden yapılandırma kapsamına giren alacağın türü ve dönemi

          a-) Vergi Usul Kanunu kapsamına giren; Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu, ÖTV, Damga ve Emlak Vergisi bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları (2016 yılı Temmuz ayında ödenmesi gereken gelir vergisi ikinci taksiti ve 2016 yılı için tahakkuk eden motorlu taşıtlar vergisi ikinci taksiti hariç) ve vergi aslına bağlı olmayan vergi cezaları (usulsüzlük, özel usulsüzlük)

          Bu vergilerden beyanname ile verilenlerin 30.06.2016 tarihine kadar beyan edilenleri bu kapsamda değerlendirilmekte olup, vergilendirme dönemi 30.06.2016 (bu tarih dahil) önce olup da, beyanname verme süresi 30.06.2016 tarihinden sonra olanlar kapsam dışındadır.

          Örneğin; aylık olarak verilen Mayıs 2016 Kdv Beyannamesi Haziran 2016 döneminde verildiğinden yapılandırma hükümlerinden faydalanmakta olup, Haziran 2016 Kdv Beyannamesi Temmuz 2016 döneminde verildiğinden yapılandırma hükümlerinden faydalanamamaktadır.

          !!! Beyanname ile verilen vergilerde yapılandırma beyanname verme süresi 30.06.2016 tarihine kadar olan vergiler için geçerlidir.

          Vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarında (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) ise 30.06.2016 (bu tarih dahil) tarihinden önce yapılan tespitlerden kanunun yayınlandığı tarih 19.08.2016 tarihi itibariyle ödenmemiş veya ödeme süresi geçmemiş dava açılmış veya dava süresi geçmemiş ceza ihbarnamesi düzenlenmemiş veya düzenlendiği halde tebliğ edilmemiş cezalar yapılandırma kapsamında değerlendirilecektir.

          b-) Gümrük Kanunu ve ilgili diğer kanunlar kapsamında gümrük yükümlülüğü doğan ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen gümrük vergileri, idari para cezaları, faizler, gecikme faizleri, gecikme zammı alacakları,

           c-) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2016 yılı Haziran ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primleri ve topluluk sigortası primi, eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan sigorta primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları, genel sağlık sigortalısı olanlardan kaynaklanan genel sağlık sigortası prim alacakları,

          d-) İl özel idarelerinin, idari para cezaları ve özel idare payı hariç, 6183 sayılı kanun kapsamında takip edilen ve vadesi 30/6/2016 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan asli ve fer’i amme alacakları,

          e-) Belediyelerin; idari para cezaları ile su abonelerinden olan ve vadesi 30/6/2016 tarihinden (bu tarih dâhil) önce olduğu hâlde bu kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla ödenmemiş bulunan su, atık su ve katı atık ücreti alacakları, büyükşehir belediyelerinin, katı atık ücreti alacakları ve büyükşehir belediyelerine bağlı su ve kanalizasyon idarelerinin, su ve atık su bedeli alacakları ile bu alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer’i (sözleşmelerde düzenlenen her türlü ceza ve zamlar dâhil) alacakları,

          f-) 30 Haziran 2016 tarihinden önce verilen askerlik, seçim, trafik, nüfus, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden ihlalli geçiş idari para cezaları ile RTÜK idari para cezaları, kanun kapsamında yeniden yapılandırma hükümlerinden faydalanabileceklerdir.

         2-) Kesinleşmiş Vergi Ceza ve Borçları, İdari Para Cezaları ve Diğer Borçlar

Bu kanunun yayımlandığı 19.08.2016 tarihi itibariyle;

         a-) İlk derece yargı mercileri nezdinde dava açma süresi geçmiş ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergileri,

         b-) İtiraz/istinaf veya temyiz süresi geçmiş ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış vergi tarhiyatları ile gümrük vergileri,

         c-) Dava açma süresi geçmiş vergi cezaları, gümrük yükümlülüğüyle ilgili idare para cezaları ile askerlik, seçim, trafik, nüfus, karayolu taşıma, otoyollar ve köprülerden ihlalli geçiş idari para cezaları RTÜK idari para cezaları

          d-) Vergi usul kanunu uzlaşma hükümleri gereğince uzlaşılmış veya uzlaşma süresi geçmiş vergi ceza ve borçları kesinleşmiş sayılır.

          Kesinleşmiş borçlarda, Borç asıllarının tamamı, Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutar, Vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) %50’sinin ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamı, Vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) kalan %50’si, Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

          İdari para cezalarında vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş; İdari para cezalarının tamamı, faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutar, tahsil edilecektir. Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamı silinerek tahsilinden vazgeçilecektir.

          Vadesi geldiği halde ödenmemiş ya da ödeme süresi henüz geçmemiş diğer borçların; asıllarının tamamının, faiz, gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranı esas alınarak güncellenen tutar, tahsil edilecektir. Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamı silinerek tahsilinden vazgeçilecektir.

          3-) İhtilafa Konu Vergi Aslı ve Cezaları ile İdari Para Cezaları İhtilaf konusu kesinleşmemiş vergi aslı ve cezaları ile idari para cezaları ve diğer borçlar aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir ;

Bu kanunun yayımlandığı 19.08.2016 tarihi itibariyle;

          a-) Vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş vergiler

          b-) İlgisine göre itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da bu yollara başvurulmuş veya karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş vergiler

          c-) Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla sadece vergi cezalarına karşı açılan davalar

          d-) İştirak nedeniyle kesilen vergi ziyaı cezaları

          e-) Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla uzlaşma talepli alacaklar

           f-) Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla dava açma süresi geçmemiş veya ihtilaf konusu olan idari para cezaları kesinleşmemiş ihtilaflı alacaklar olarak sayılmıştır.

          Vergi mahkemeleri nezdinde dava açılmış veya dava açma süresi geçmemiş vergilerde; vergi aslının %50’sinin, gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, vergi aslının %50’sinin, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, gecikme faizi ve zammının tahsilinden vazgeçilecektir.

         İlgisine göre itiraz/istinaf veya temyiz süreleri geçmemiş ya da bu yollara başvurulmuş veya karar düzeltme talep süresi geçmemiş veya karar düzeltme yoluna başvurulmuş vergilerde ; (Danıştay veya Bölge İdare Mahkemesince Karara Bağlanmamış) Vergi Mahkemesince verilmiş en son karara bakılacaktır.

En son karar Terkin ise;

         Vergi aslının %20’sinin, gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, Vergi aslının %80’inin, Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

En son karar Tasdik ya da Tadilen Tasdik ise;

          Tasdik edilen vergi aslının tamamının, Terkin edilen kısmın %20’sinin, Gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, Terkin edilen vergi aslının %80’inin, Vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

          Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla sadece vergi cezalarına karşı açılan davalar; dava açma süresi geçmemiş veya vergi mahkemesinde devam ediyorsa cezanın %25’i, En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %10’u, En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise; Tasdik edilen cezanın %50’si Terkin edilen kısmın %10’u ödenecektir. Kalan cezaların tahsilinden vazgeçilecektir.

          Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla uzlaşma talepli alacaklar da; vergi aslının %50’sinin, vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük özel usulsüzlük) %25’inin gecikme faizi ve zammı yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda, vergi aslının %50’sinin, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezaların % 75’inden, gecikme faizi ve zammının tahsilinden vazgeçilecektir.

          Kanunun yayımlandığı tarih itibarıyla dava açma süresi geçmemiş veya ihtilaf konusu olan idari para cezalarının ; dava açma süresi geçmemiş veya dava ilk derece mahkemesinde ise %50’si, En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %20’si, En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise; Tasdik edilen cezanın tamamı, Terkin edilen cezanın %20’si ödenecektir. Kalan cezaların tahsilinden vazgeçilecektir. Ödenmesi gereken idari para cezasına ilişkin gecikme zammı ve faizi gibi fer’i alacaklar yerine güncelleme oranı (Yİ-ÜFE), esas alınarak belirlenecek tutarın ödenmesi halinde; gecikme zammı ve faizi gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.

          4-) İnceleme ve Tarhiyat Safhasında Bulunan İşlemlere İlişkin Hükümler

          30 Haziran 2016 tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak, bu kanunun yayımlandığı 19/8/2016 tarihinden önce başlanıldığı hâlde bu tarihe kadar tamamlanamamış bulunan vergi incelemeleri ile takdir ve tarh işlemlerine bu Kanunun matrah ve vergi artırımına ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla tamamlanması sonucu hesaplanan vergi ve ceza tutarı dikkate alınarak yapılandırılacak alacak tutarı tespit edilecektir.

          Kanun hükmünden yararlanılabilmesi için, inceleme ve takdir işlemleri tamamlandıktan sonra ihbarnamenin tebliğinden itibaren 30 gün içinde vergi dairesine başvuruda bulunulması gerekmektedir. Bu durumda: tarh edilen verginin %50’sinin, kanunun yayımlandığı tarihe kadar hesaplanan gecikme faizi yerine Yİ-ÜFE tutarının, kanunun yayımlandığı tarihten sonrası için hesaplanacak gecikme faizinin, vergi aslına bağlı olmayan (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) cezanın %25’inin, ödenmesi şartıyla, vergi aslının kalan %50’sinin, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, vergi aslına bağlı olmayan cezaların (usulsüzlük ve özel usulsüzlük) kalan %75’inin, gecikme faizinin tamamının tahsilinden vazgeçilecektir. Ödemeler, ihbarnamenin tebliğini izleyen aydan başlamak üzere peşin veya ikişer aylık dönemler halinde 6 eşit taksitte yapılacaktır. Bu hükümden yararlanılabilmesi için dava açılmaması şarttır.

          5-) Pişmanlıkla ya da Kendiliğinden Yapılan Beyanlara İlişkin Hükümler

          30 Haziran 2016 tarihinden önceki dönemlere ait beyan edilmemiş vergiye tabi gelir ve kazançların (tapu harcı, kira geliri, değer artışı kazancı, vb.) 31 Ekim 2016 tarihine (bu tarih dâhil) kadar pişmanlıkla veya kendiliğinden beyanname verilmesi suretiyle kanun kapsamında beyan edilmesi mümkündür.

          Bu durumda tahakkuk eden; Verginin tamamı, Pişmanlık zammı ve faiz yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutar tahsil edilecek; ceza, zam ve faizlerin tahsilinden vazgeçilecektir.

          6-) Başvuru Yeri Süresi ve Ödeme Şekli

          Başvurular, Gelir İdaresi Başkanlığı internet adresi (www. gib.gov.tr) üzerinden, bağlı bulunulan vergi dairesine şahsen veya posta yoluyla, yapılabilecek. Birden fazla vergi dairesine borcu olanlar, her bir vergi dairesine ayrı ayrı başvuracaklardır.

!!! Başvuruların en geç 31 Ekim 2016 tarihine kadar yapılması gerekmektedir.

         Yapılandırılan borçlar, tercihe göre peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir. Peşin ödemeler, ilk taksit ödeme süresinin son günü olan 30 Kasım 2016 tarihine kadar yapılacaktır. Peşin ödemelerde, yapılandırılan borçlara herhangi bir katsayı veya faiz uygulanmayacaktır. Peşin ödemelerde, Yİ-ÜFE oranları üzerinden hesaplanan tutardan %50 indirim yapılacaktır.

          Yapılandırılan borçların taksitle ödenmek istenmesi halinde, başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri seçilebilecek ve ilk taksit 30 Kasım 2016 tarihine kadar, kalan taksitler de ikişer aylık dönemler halinde ödenecektir. Taksitle ödeme durumunda, yapılandırılmış borçlar aşağıda yer alan katsayılar oranında artırılarak tahsil edilecektir.

          6 taksitte 12 ayda yapılacak ödemelerde 1,045

          9 taksitte 18 ayda yapılacak ödemelerde 1,083

          12 taksitte 24 ayda yapılacak ödemelerde 1,105

          18 taksitte 36 ayda yapılacak ödemelerde 1,15

          Yapılandırılan borçlar, www.gib.gov.tr internet adresi üzerinden kredi kartıyla veya vergi daireleri vezneleri ile tahsile yetkili bankalara ödenebilecektir.

           Borçların, başvuru sırasında tercih edilen taksit sayısından daha fazla taksitte ödenmesi mümkün değildir. Başvuru sırasında seçilen taksit sayısından daha az taksitte ödeme yapılması mümkün olup bu durumda ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

           7-) Diğer Hususlar

          Yapılandırmanın devam edebilmesi için, ilk iki taksitinin süresinde ödenmesi şarttır. Ayrıca, taksitlerden bir takvim yılında en fazla iki tanesinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi hali kanunun ihlal nedeni sayılmayacaktır. Bu durumda, diğer taksitler ilgili dönemlerinde ödenebilecektir. Süresinde ödenmeyen veya eksik ödenen taksit tutarları ise en geç son taksiti izleyen ay sonuna kadar ödenecek ve ödemede gecikilen süre için gecikme zammı oranında hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

Kanun hükümlerinden yararlanmak için iki önemli şart aşağıda belirtilmiştir.

          a-) Taksitlendirilen borçlar içinde; Yıllık Gelir veya Kurumlar Vergisi, Gelir veya Kurumlar (Stopaj) Vergisi, Katma Değer Vergisi, Özel Tüketim Vergisi borcu bulunuyor ise bu vergiler ile ilgili olarak taksit ödeme süresi boyunca beyan edilip tahakkuk edecek tutarların da süresinde ödenmesi gerekmektedir. Ancak, yukarıda belirtilen vergiler ile ilgili beyan edilip tahakkuk edecek tutarların bir takvim yılında iki defadan fazla süresinde ödenmemesi durumunda kanun hükümleri ihlal edilmiş olacaktır.

          b-)Mükelleflerin yapılandırılan borçlarına ilişkin dava açmamaları ve açtıkları davalardan vazgeçmeleri gerekmektedir.

          8-) Sosyal Güvenlik Kurumu Alacakları Yapılandırmasının Kapsamı

          2016 yılı Haziran ayı ve önceki aylara ilişkin Sigorta primi, Emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, İşsizlik sigortası primi, Sosyal güvenlik destek primi, İsteğe bağlı sigorta primi Topluluk sigortası primi gibi kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu Alacaklarının asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanunun yayımlandığı 19/08/2016 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilir.

Saygılarımızla,

Metropol Yeminli Mali Müşavirlik ve Denetim A.Ş.

Son Güncelleme: Cuma, 26 Ağustos 2016 15:57